Welke gevolgen heeft een echtscheiding voor mijn kinderen?
Op deze vraag is geen eenduidig antwoord te geven. Immers, elke echtscheidingssituatie is anders en elk kind dat hierbij betrokken is, is anders en reageert anders. Toch wil ik proberen een antwoord te geven op deze vragen omdat dit enerzijds vragen zijn die regelmatig aan mij gesteld worden en anderzijds omdat ik denk dat ouders actief een rol kunnen spelen in het verkleinen van negatieve effecten van de scheiding bij hun kinderen.
Gevolgen scheiding zijn divers
De gevolgen voor kinderen die een echtscheiding meemaken zijn divers. Kinderen van gescheiden ouders hebben een vergrote kans op het ontwikkelen van problemen. Het is zelfs zo dat kinderen uit scheidingsgezinnen meer problemen vertonen dan kinderen die een ouder verliezen door overlijden. Het is echter goed om te beseffen dat niet alle kinderen alleen maar slechter worden van een scheiding.
Kinderen kunnen ook leren van een scheiding
Kinderen kunnen ook leren van het scheidingsproces en hier sterker uitkomen, vooral als ouders op een goede, constructieve wijze omgaan met de scheiding.
Korte termijn gevolgen
Er kan een onderscheid gemaakt worden in korte en in lange termijn gevolgen. Gevolgen op korte termijn zijn onder andere verminderde prestaties op school, verminderd gevoel van eigenwaarde, opstandigheid, problemen met de omgang met vriendjes of vriendinnetjes, lichamelijke klachten (hoofdpijn; buikpijn), depressie, terugvallen in ontwikkeling d.w.z. zich jonger gedragen dan de leeftijd. Andere kinderen, in tegenstelling, gedragen zich juist als kleine volwassenen.
Lange termijn gevolgen
Op de lange termijn vertonen kinderen van gescheiden ouders vaak meer gezondheidsproblemen, meer relatieproblemen, minder huwelijkskwaliteit, en meer riskante leefgewoonten (zoals alcohol- of drugsgebruik) dan normaal.
Waarom heeft het ene kind wel en het andere kind geen problemen?
Waarom ontwikkelt nu het ene kind een depressie en het andere niet? Waarom vertoont het ene kind agressief gedrag en het andere kind niet? Hoe een kind reageert op de scheiding hangt af van verschillende factoren, zoals onder andere leeftijd, geslacht en karakter van het kind. Nu zijn leeftijd, geslacht en karakter factoren die niet beïnvloedbaar zijn. Er zijn echter ook factoren die beïnvloedbaar zijn en waar u als ouders, als u zich hier bewust van bent, in meer of mindere mate iets aan kunt veranderen.
Beschermende factoren
Hieronder wordt aangegeven wat belangrijke beschermende factoren zijn die uit verschillende onderzoeken naar voren zijn gekomen. Beschermende factoren zijn factoren die de kans op negatieve gevolgen voor kinderen verkleinen.
- Zo min mogelijk confrontatie met ouderlijke conflicten. Een van de grootste voorspellers van negatieve gevolgen voor kinderen is de scheiding waarin er veel conflicten (blijven) bestaan tussen de ouders. Als ouders in staat zijn conflicten te beheersen en over de kinderen blijven communiceren, dan zijn de gevolgen voor kinderen meestal minder ernstig.
- Een goed functionerende thuiswonende ouder. De periode rondom de scheiding is een moeilijke tijd waardoor ouders vaak niet optimaal functioneren. Dat is heel begrijpelijk: een scheiding is een pijnlijk, langdurend proces waarin het tijd kost je weer aan te passen aan de nieuwe situatie. Het is echter goed om te beseffen dat het van belang is voor je kind om emotioneel beschikbaar te zijn. Dat wil zeggen oog hebben voor de zorgen en problemen van je kind en hierover praten met elkaar.
- Een minder voor de handliggende beschermende factor is het ontvangen van kinderalimentatie. De uitwonende ouder geeft hiermee het kind het gevoel dat het nog belangrijk gevonden wordt. Daarnaast is het, ook vanuit materieel oogpunt, een belangrijke beschermende factor.
- Autoritatief ouderschap. Juist na een scheiding hebben kinderen behoefte aan enerzijds warmte en anderzijds structurering en controle. Het is goed om als ouders te beseffen dat dit voor de kinderen een essentiële bron van veiligheid en stabiliteit is, juist in de turbulente tijd rondom de scheiding. Een valkuil is dan ook dat je als ouder inconsequenter wordt, regels makkelijker laat varen en minder communiceert met je kind.
- Vaardigheden van het kind zelf. Dit zijn vaardigheden die het kind ontwikkeld heeft om problemen het hoofd te bieden (probleemoplossend vermogen) en vaardigheden die te maken hebben met hoe het kind omgaat met zichzelf, met anderen en met zijn omgeving (sociale competentie).
- Steun van de sociale omgeving. Het is van belang dat het kind terecht kan bij en zich begrepen voelt door belangrijke personen in zijn leven zoals, familie, buren, leerkrachten, enz.
- Toegang tot therapeutische interventies. De mogelijkheid voor kinderen om gebruik te maken van ondersteunende programma’s, speciaal opgesteld voor kinderen van gescheiden ouders.
Als ouder maak je het verschil
Het is niet de scheiding zelf die kinderen problemen bezorgt, maar de manier waarop de ouders met de kinderen omgaan en de kwaliteit van de opvoeding na de scheiding. (Citaat uit: Kind van gescheiden ouders, Edward Teyber) Neem voor meer informatie contact met ons op. Dit kan door te bellen naar 040-2046095, een mail te sturen naar info@kindenechtscheiding.nl of vul ons contactformulier in.
